భారత్ Long range Land attack cruise missile ని రెండవ సారి పరీక్షించనుంది. భారత వాయుసేన 10,000 కోట్ల రూపాయలు, భారత ఆర్మీ 4000 కోట్ల రూపాయలతో వీటిని కొనడానికి సుముఖత వ్యక్తం చేశాయి. Unit cost ఇంకా తెలియదు. బ్రహ్మోస్ క్షిపణి ఉండగా మళ్ళీ ఇది ఎందుకు అన్న అనుమానం రావడం సహజం. దానికి కారణం తెలుసుకుందాము. ముందుగా ఇది బ్రహ్మోస్ క్షిపణి తో పోలిస్తే సగం కన్నా తక్కువ ధరకి తయారు చేయడం లక్ష్యం. బ్రహ్మోస్ సూపర్ sonic క్షిపణి ఐతే ఇది sub sonic క్షిపణి.
ప్రస్తుతం బ్రహ్మోస్ 450 నుంచి 800 km range లో ఉంటే ఇది 1500km range లో ఉంటుంది. ముఖ్యమైన తేడా మాత్రం దీని గైడెన్స్ సిస్టమ్ లో ఉంటుంది. బ్రహ్మోస్ , తన లక్ష్యాన్ని చేధించడానికి తన వేగం మీద ఎక్కువ ఆధార పడుతుంది. అలాగే, active radar guidance ని వినియోగిస్తుంది కావున ఎల‌క్ట్రానిక్ jamming కి లోనయ్యే అవకాశం ఉంటుంది ( సమయం ఎక్కువగా ఇవ్వదు కాబట్టి, ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ కి ఉన్న technology తో అది కుదరడం లేదు కానీ భవిష్యత్తులో సాధ్యం కావచ్చు ఏమో?!)
కదిలే లక్ష్యాలమీద బ్రహ్మోస్ ప్రయోగం సరైనది. ఆఖరి నిమిషంలో మనం మనసు మార్చుకుని లక్ష్యం చుట్టూ నావిగేట్ చేయమంటే వీలుకాదు. LRLACM మాత్రం నిదానంగా వెళ్తుంది, నక్కి, దాక్కుని వెళ్తుంది. అలాగే, లక్ష్యం దగ్గర నావిగేట్ చేయగలదు. దీన్ని jam చేయడం కష్టం. ముందే లోడ్ చేసిన దారులు, చిత్రాలు ఉంటాయి కాబట్టి GPS, GLONASS, NAVIC లాంటి సహకారం అందకుండా jam చేసినా ఇబ్బంది లేకుండా లక్ష్యం వైపు వెళ్తుంది. కదలకుండా స్థిరంగా ఉన్న లక్ష్యాల మీద దీని ప్రయోగం సరైనది. కదిలే వాటిని ఇది చేధించడానికి సరైనది కాదు. దీని ప్రధాన లోపం దీని నిదానం, దాని బలం కూడా అదే. మన అమ్ముల పొదిలో రెండూ ఉండాలి. అవసరాన్ని బట్టీ ప్రయోగం చేయాలి.
