ఇండస్ జల ఒప్పందం రద్దు చేసిన నేపథ్యంలో ఇది ఒక చారిత్రక నిర్ణయంగా చెప్పవచ్చు. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ ఈ ఒప్పందాన్ని రద్దు చేస్తూ కీలక ప్రకటన చేశారు. ఇది భారత్–పాకిస్తాన్ మధ్య ఉన్న జలవనరుల పంచకాలపై ఎంతో కాలంగా కొనసాగుతున్న ఒప్పందాన్ని తిరస్కరించిన నిర్ణయం. అస‌లు సింధూ జల ఒప్పందం అంటే ఏమిటి?.. ఇండస్ జల ఒప్పందం (Indus Waters Treaty) అనేది 1960లో భారతదేశం, పాకిస్తాన్ దేశాల మధ్య సంతకం చేయబడిన ఒక అంతర్జాతీయ ఒప్పందం. దీన్ని భారత ప్రధాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు అయూబ్ ఖాన్‌ల మధ్య మధ్యవర్తిత్వం చేసిన ప్రపంచ బ్యాంకు సహాయంతో కుదిరింది. ఈ ఒప్పందం ప్రకారం, ఇండస్ నదీ వ్యవస్థలోని మొత్తం 6 నదుల మధ్య జలాల వినియోగాన్ని పంచుకోవడంపై స్పష్టమైన నియమాలు నిర్దేశించబడ్డాయి.
ఈ ఒప్పందం ప్రకార.. తూర్పు నదులు — బియాస్, రవి, సట్లెజ్ భారత్‌కు కేటాయించబడ్డాయి. ప‌డమర నదులు — ఇండస్, జీలం, చీనాబ్ పాకిస్తాన్‌కు కేటాయించబడ్డాయి. భారతదేశం పాకిస్తాన్‌కు కేటాయించిన నదుల్లో కొన్ని పరిమితమైన వినియోగాలు మాత్రమే చేసుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు సాగు నీటిని నిల్వ చేయడం, చిన్న స్థాయి విద్యుత్ ఉత్పత్తి మొదలైనవి. ఒప్పందం రద్దు ఎందుకు? భారతదేశం పాక్‌తో సంబంధాలు ప్రతికూలంగా ఉన్న సమయంలోనూ ఈ ఒప్పందాన్ని గౌరవించింది. అయితే, ఇటీవల పాకిస్తాన్ తరచుగా ఉగ్రవాదాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నందున, భారత్‌కు వ్యతిరేకంగా రాజకీయంగా వ్యవహరిస్తున్నందున ఈ ఒప్పందాన్ని పునఃపరిశీలించాలని భారత ప్రభుత్వం భావించింది. దీంతో మోదీ సర్కార్ ఇప్పటికీ కొనసాగుతున్న నీటి సరఫరా ఒప్పందాన్ని పూర్తిగా రద్దు చేస్తూ నిర్ణయం తీసుకుంది.
భారత్‌కు ఇప్పుడు పూర్తి స్వాతంత్ర్యంగా ఇండస్ నదుల నీటిని వినియోగించే అధికారం లభిస్తుంది. పాకిస్తాన్‌కు ఇప్పటికే నీటి కొరత ఉన్నందున, ఇది ఆ దేశానికి తీవ్రమైన ప్రభావం చూపవచ్చు. వ్యూహాత్మకంగా ఇది భారత్‌కి నీటి సాధనాలను పూర్తిగా స్వాధీనం చేసుకునే అవకాశం ఇస్తుంది. అంతర్జాతీయంగా ఇది చర్చనీయాంశంగా మారనుంది, ఎందుకంటే ఇది ప్రపంచ బ్యాంకు మద్దతుతో ఉన్న ఒప్పందం. ప్రధాని మోదీ తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం చరిత్రలో ఒక కీలక మలుపు. ఇది భారత్‌కు నీటి విషయంలో పూర్తి నియంత్రణను కలిగిస్తూ, వ్యూహాత్మకంగా పాక్‌కి ఒక గట్టి సందేశం పంపినట్లవుతుంది. అయితే దీని ప్రభావాలు రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్థిక అంశాల్లో ఎలా కనిపిస్తాయో కాలమే నిర్ణయించాలి.
