మీకు ఒక ఆసక్తికరమైన విషయం గురించి చెప్పాలని అనుకుంటున్నాను. ఆయిల్—అంటే పెట్రోలియం—ప్రపంచంలోకి వచ్చి అరబ్ దేశాలకు ఆర్థిక వెన్నెముకగా మారకముందు, అక్కడి ప్రజలు ఎలా జీవించారు, దేని మీద ఆధారపడ్డారు అని ఆలోచిస్తే, అది చాలా విభిన్నమైన కథ. పెట్రోలియం 20వ శతాబ్దంలో పెద్ద ఎత్తున వాడకం లోకి రాకముందు, అరబ్ దేశాలు—సౌదీ అరేబియా, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్, కువైట్ వంటి ప్రాంతాలు—ప్రధానంగా సాంప్రదాయ జీవన విధానంపై ఆధారపడేవి. ఈ ప్రాంతం ఎడారులతో నిండి ఉంటుంది కాబట్టి, వ్యవసాయం అంతగా సాధ్యం కాదు. కానీ వాళ్లు తమ పరిస్థితులకు తగ్గట్టుగా జీవనోపాధిని అభివృద్ధి చేసుకున్నారు. అందులో ముఖ్యమైనది వాణిజ్యం, ఒంటెల పెంపకం, మత్స్య సంపద, ఖర్జూరం సాగు వంటివి.
మీరు చూస్తే, అరేబియన్ ద్వీపకల్పం అనేది పురాతన కాలం నుంచి వాణిజ్యంలో కీలకమైన ప్రదేశం. ఇది ఆసియా, ఆఫ్రికా, ఐరోపా దేశాలను కలిపే మధ్య బిందువులా ఉండేది. అరబ్బులు సముద్ర మార్గాల ద్వారా, ఎడారి మార్గాల ద్వారా వ్యాపారం చేసేవాళ్లు. వాళ్లు సుగంధ ద్రవ్యాలు, సాంబ్రాణి, మైర్ర్ అనే గుగ్గిలం లాంటి వస్తువులను భారత్, ఇతిహియోపియా వంటి దేశాల నుంచి తీసుకొచ్చి, రోమన్లకు, గ్రీకులకు అమ్మేవాళ్లు. ఈ వాణిజ్యం వాళ్లకు పెద్ద ఆదాయ మార్గం. ఎర్ర సముద్రం, పర్షియన్ గల్ఫ్ వంటి సముద్ర ప్రాంతాల్లో వాళ్లు చిన్న పడవలతో వ్యాపారం చేసేవాళ్లు. ఇక రెండో ముఖ్యమైన విషయం ఒంటెలు. ఎడారిలో జీవించడానికి ఒంటెలు అరబ్బులకు అతి పెద్ద ఆస్తి. వీటిని వాళ్లు రవాణా కోసం, పాలు, మాంసం కోసం, చర్మం కోసం ఉపయోగించేవాళ్లు. ఒక ఒంటె దాదాపు నీళ్లు లేకుండా వారం పాటు ఎడారిలో ప్రయాణం చేయగలదు కాబట్టి, వాళ్లు దీన్ని ఉపయోగించి వాణిజ్య బృందాలతో ఎడారి మార్గాల్లో ప్రయాణించేవాళ్లు. ఈ మార్గాలను సిల్క్ రోడ్ లో భాగంగా కూడా చూడొచ్చు. ఒంటెల పెంపకం వాళ్ల ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఒక ముఖ్యమైన భాగం.
మీరు తీర ప్రాంతాల గురించి ఆలోచిస్తే, అక్కడి అరబ్బులు మత్స్య సంపదపై ఆధారపడేవాళ్లు. పర్షియన్ గల్ఫ్, ఒమన్ గల్ఫ్ వంటి ప్రాంతాల్లో చేపలు పట్టడం, ముత్యాల సేకరణ చాలా పెద్ద ఆదాయ మార్గం. ముత్యాలు అప్పట్లో చాలా విలువైనవి—వీటిని వాళ్లు విదేశీ వ్యాపారులకు అమ్మేవాళ్లు. ఈ పని ప్రమాదకరం అయినా, అది వాళ్ల జీవనోపాధిలో ఒక ముఖ్య భాగం. ఇంకొక విషయం ఏంటంటే, ఎడారిలో వ్యవసాయం కష్టం అయినా, ఓయాసిస్ అనే నీటి బుగ్గలు ఉన్న చోట ఖర్జూరం సాగు చేసేవాళ్లు. ఖర్జూరాలు అరబ్బులకు ప్రధాన ఆహారం—ఇవి ఎక్కువ రోజులు నిల్వ ఉంటాయి, ఎడారి ప్రయాణాల్లో సులభంగా తీసుకెళ్లొచ్చు. ఈ ఖర్జూరాలను వాళ్లు తినడమే కాక, వాణిజ్యం కోసం కూడా ఉపయోగించేవాళ్లు. ఈ చిన్న సాగు వాళ్లకు ఆహార భద్రతను ఇచ్చింది.
ఇక ఆర్థికంగా చూస్తే, ఈ అరబ్ సమాజం చాలా సాధారణంగా ఉండేది. ఆయిల్ రాకముందు వాళ్లకు ఇప్పటిలాంటి భారీ ఆదాయం లేదు. వాళ్లు బంగారం, వెండి వంటి లోహాలను వాణిజ్యంలో ఉపయోగించేవాళ్లు, కానీ ఎక్కువగా వస్తు వినిమయం—అంటే ఒక వస్తువును మరో వస్తువుతో మార్చుకోవడం—జరిగేది. ఇస్లాం వ్యాప్తి తర్వాత, మక్కా, మదీనా వంటి ప్రాంతాలు మతపరమైన కేంద్రాలుగా మారాయి. హజ్ యాత్రికులు వచ్చేవాళ్లు, దీనివల్ల కూడా కొంత ఆదాయం వచ్చేది. ఆయిల్ లేని రోజుల్లో అరబ్బుల జీవనం చాలా కష్టంగా, సాధారణంగా ఉండేది. వాళ్లు ఎడారి వాతావరణానికి అనుగుణంగా జీవన విధానాన్ని రూపొందించుకున్నారు. వాణిజ్యం, ఒంటెలు, మత్స్య సంపద, ఖర్జూరాలు—ఇవన్నీ వాళ్లను ఆదుకున్నాయి. కానీ పెట్రోలియం వచ్చాక, ఈ ప్రాంతం ఆర్థికంగా ఒక్కసారిగా ఎంతో ఎదిగింది. అంతకు ముందు వాళ్ల జీవనం సాహసంతో, సరళతతో నడిచింది. ఆయిల్ రాకముందు అరబ్బులు తమ సహజ వనరులు, వాణిజ్య నైపుణ్యాలు, జంతు సంపద మీద ఆధారపడి జీవించారు. అది ఒక సాంప్రదాయ జీవన విధానం—ఇప్పటి ఆధునిక ఆర్థిక వ్యవస్థకు పూర్తి విరుద్ధం.
