అలెగ్జాండర్ భారతదేశాన్ని పూర్తిగా జయించలేకపోవడానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. భారతదేశం తన విస్తారమైన భూభాగంతో అలెగ్జాండర్ సైన్యానికి పెద్ద సవాలుగా నిలిచింది. అడవులు, పర్వతాలు, నదులు వంటి భౌగోళిక అడ్డంకులు సైన్యం యాత్రను కష్టతరం చేశాయి. అతను భారతదేశ ప్రవేశ ద్వారం (పంజాబ్) వద్ద ఓడిపోయాడు. అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్ భారతదేశంలో రాజు పురుషోత్తం (పోరస్) చేతిలో ఓడిపోయాడు. ఆ సమయంలో అనేక మంది విజేతలు భారతదేశం (పంజాబ్) గేట్ల వద్ద పడిపోయారు, వారిలో అలెగ్జాండర్ ఒకరు. అలెగ్జాండర్ కంటే ముందు, సిరియన్ రాణి సెమిరామిస్ భారతదేశాన్ని జయించటానికి 400,000 మంది సైనికులతో ప్రయాణించి కేవలం 20000 మంది సైనికులతో తిరిగి వచ్చారు.
భారతదేశంలో అనేక చిన్న చిన్న రాజ్యాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రతి రాజ్యం తన స్వంత సైన్యం, నాయకుడిని కలిగి ఉండేది. అలెగ్జాండర్ ఒక రాజ్యాన్ని జయించినప్పటికీ, మరొక రాజ్యం తిరుగుబాటు చేయడానికి సిద్ధంగా ఉండేది. భారతీయ సైన్యం తన యుద్ధ వ్యూహాలు, శిక్షణలో చాలా నైపుణ్యం కలిగి ఉంది. వారు తమ భూభాగాన్ని రక్షించుకోవడానికి అన్ని రకాల ఆయుధాలను ఉపయోగించారు. యుద్ధంలో ఏనుగులను ఉపయోగించడం సైన్యానికి కొత్త. అలెగ్జాండర్ భారతదేశాన్ని జయించడం ఒక వ్యూహాత్మక తప్పిదం. అలెగ్జాండర్ అన్ని యుద్ధాలలో ఇది చాలా కష్టతరమైనది. హైడాస్పెస్ యుద్ధం తర్వాత గ్రీకులు ఓడిపోతే, otamini ఎందుకు జరుపుకుంటారు అనే ప్రశ్న ఇప్పుడు ఉంది. దీనికి సమాధానం ఏమిటంటే, అలెగ్జాండర్ సైన్యం యుద్ధంలో గెలిచిన తర్వాత ఎప్పుడూ వేడుకల్లో పాల్గొనలేదు లేదా ఏ విధమైన ఉత్సవాలు లేవు.
ప్రత్యేకించి గౌగమేలా యుద్ధంలో 200,000 మంది పర్షియన్లను ఓడించారు. హైడాస్పెస్ యుద్ధం విజ‌యాన్ని మాత్రమే సైన్యం జరుపుకుంది ఎందుకంటే వారు తమ స్వదేశానికి తిరిగి వచ్చారు. వారి ఎలిఫెంట్ కార్ప్స్‌తో భారతీయులకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన ఘర్షణ నుండి బయటపడటం తమ అదృష్టంగా భావించారు. అలెగ్జాండర్ సైన్యం భారతదేశంలోని వేడి, వ్యాధులకు గురైంది. దీంతో సైనికులు యుద్ధం చేయడానికి ఇష్టపడలేదు. వారు తిరిగి గ్రీస్‌కు వెళ్లాలని కోరుకున్నారు. వాస్తవం ఏమిటంటే, అలెగ్జాండర్ వారిని అసాధారణమైన శౌర్యంతో వ్యవహరిస్తున్నాడ‌ని గ్రహించాడు. ఓటమిని గ్రహించిన వారు సంధికి పిలుపునిచ్చారు, పురుషోత్తం (పోరస్ ) అంగీకరించారు.
అలెగ్జాండర్ తన బతికి ఉన్న దళాలను ఇంటికి తిరిగి వచ్చిన నష్టాన్ని చర్చించవద్దని హెచ్చరించాడు, ఎందుకంటే, అతను తాను బలహీనంగా ఉంటే చూడలేడు,. దీని కారణంగా, అతని సహచరుడు టోలెమీ అలెగ్జాండర్ విజయాలను కల్పించడమే కాకుండా అతని స్వంత రచనలను కూడా అతిశయోక్తి చేశాడు. అలెగ్జాండర్ భారతీయ సంస్కృతి, తత్వశాస్త్రం, జీవన విధానంపై ఆకర్షితుడయ్యాడు. అతను యుద్ధాల కంటే శాంతియుతంగా జీవించాలని కోరుకున్నాడు. ఈ కారణాల వల్ల అలెగ్జాండర్ భారతదేశాన్ని పూర్తిగా జయించలేకపోయాడు. అయినప్పటికీ, అతని యాత్ర భారతదేశం, పశ్చిమ దేశాల మధ్య సంస్కృతుల మిశ్రమంకు దారితీసింది.
